Bizim dilimiz, bizim sözlüğümüz


Kullandığımız dil de ataerkil baskılardan nasibini alıyor. Bazen bu baskıları yansıtıyoruz dilimize, bazen de bir direniş biçimi olarak kendi yarattığımız dille bu baskılara karşı çıkıyoruz.

Erkek cinsel organının çok çeşitli adları olmasına rağmen kadın cinsel organının tıbbi adı olan vajina dışında Türkçe'de az ve çoğunlukla erkek dilinde küfür olarak kullanılan adları olduğunun farkında mıyız? Peki, biz kendi aramızda ne adlar veriyoruz “şeyimize”?

Ya her ay yaşadığımız regl olma halini nasıl adlandırıyoruz? Nedir bizim sözlüğümüzdeki karşılığı?"

20 yorum:

Adsız dedi ki...

Şeyimiz, oramiz, aşağisi.. sanki ortulu, sakli, ayipmiş da bir türlü dile gelemiyormuş gibi.. Anneannem "pıti" derdi. "pıti"... Çocukken ben de "pıti" derdim. Ama şimdi ne diyorum, "genital bölge"!! Hah, ne ki, fazla bilimsel, hiç yaratıcı değil. Ne bölgesi yaa.. Anneannemin taktığı ad kadar sevimli değil.
vajina: pıti, genital bölge

Regl olunca da artik "regl oldum" diyorum. Annem "hastalandım" derdi. Anneannemi bilmiyorum, sorucam.. Halamın söylediği aklımda kalmış, "renkli olmak"...
regl olmak: hastalanmak, regl olmak, renkli olmak

Istanbul, 30, üniversite

reproduction dedi ki...

Kullandığımız dilin ataerkil toplumdan nasibini almış olması görüşünüze katılıyorum.
Ancak erkek cinsel organının da vajina gibi penis dışında tabu olmadan küfür ya da sevimlilik ifade etme dışında kullanılan adları olmadığını sanıyorum. Tabuları yıkmaksa meselemiz bu blogda da benim hemen hemen hiç kullanmadığım ve Türkçe olmadığını düşündüğüm ve söylendiğinde bana hiçbir şey ifade etmeyen "vajina" sözcüğünün bu kadar kabullenilmiş bir biçimde kullanılması çok tuhaf geliyor. (Mesela birisi bana "vajinasındaki kılları aldırmaktan" söz edince, yabancı bir dil konuşuluyor gibi hissediyor ve acaba bu topraklarda büyümedi mi diye düşünüyorum)
"Kuku" benim Türkçe'de tercih ettiğim bir sözcük, bu organın cinsel haz işlevini geri plana atmıyor gibi, "vajina" ise yalnızca doğurtmaya ve doğurmaya yarıyor sanki.
Aynı şekilde "regl" sözcüğü de bana son derece anlamsız geliyor, bunun bir "özür" bir "hastalık" olduğunu savunacak değilim, ama beyinde karşılığını bulamamış, o dil için ifade yoksunu sözcüklerin kullanımının da en az "hastalanma" kadar kadınlık hallerini aşağıladığını düşünüyorum.
(ki her ay bu dönem gelmeden önce ve sonra bedendeki kimyasal değişimin yalnızca kanama ve ağrıya değil ruh halinde de belli değişiklikler yarattığını hepimiz kabul ediyoruz herhalde. Örneğin, ben, diğer günlerde çok etkilendiğim bir müzikten bu dönemde hiç etkilenmeyebiliyor ya da çok daha fazla ağlayabiliyorum. "Hastalık" dediğimiz şey bizim gündelik hayatımızda rahatça yapabildiğimiz birtakım şeylerden bizi alıkoyuyorsa bizden önceki kadınların bu kelimeyi kullanmaktan çok da rahatsız olmamalarının nedeni bu olabilir.)Bu sözcükler, ("vajina", "regl", "penis" vs.) erkeklerin ya da cinsel tercih hangi yöndeyse o kişilerin bulunduğu ortamlarda kibarlaşmak ya da "bakın ben ne kadar tabuları yıkabiliyorum" diyebilmek için az buçuk mürekkep yalamış bir kitlenin tıp literatüründen devşirdiği sözcükler gibi geliyor. Bunlar,varolan dilin yeniden üretimiyle eylemin de değişime uğratılmasından çok, "mürekkep yalamamış" olanlarla bağlantıyı koparmaya hizmet ediyor olabilir.

Adsız dedi ki...

Benim annem de 'pıttık' derdi; vajinaya göre daha sevimli olduğunu düşünüyorum ben de. Ancak büyüyünce sevimlilikten öte bir anlam kazandı ve artık 'elmas kutusu' oldu pıttığım. Çok özel, çok değerli ve ancak ve ancak, o beyaz atlı prens için, onun tarafından açılacak bir elmas kutusu!

Yalnız bu kutunun içindeki elmas biraz garip bir elmasmış -ne yazık ki geç anladım. Şöyle ki, kutunuz bir kez açıldı mı yandınız! Çünkü artık o çok değerli elmasınız sıradan bir taşa dönüşüyor, hem de hiç hayal etmediğiniz sıradan bir biçimde. Bazıları, onu sadece üzerine çıkılacak bir yol olarak görüyor, bazılarıysa denizin dibine fırlatıveriyor.

Ama sonuçta taş da bu dünyanın bir parçası, önemli olan onu zevkli kullanması.

Amerika, 30, öğrenci

Adsız dedi ki...

Annem ve teyzem "kutu" derdi. Daha küçücük bir kızdım ve "kutu kutu pense elmamı yerse" en sevdiğim oyundu. Bazen "bu kutu acaba o kutu mu? peki elmayı kim yiyecek? bu elma Adem ve Havva hikayesindeki elmamı yoksa" diye aklımdan geçerdi oyun oynarken. Şimdi düşününce çok tuhaf geliyor. Küçücük bir çocuğun aklından da cinsel çağrışımlar geçiyormuş demek ki.

Sonra daha büyüyünce, yani ergen bir genç kız olunca isim değişti, rahim oldu. Hemen alıştık bu değişikliğe. Vücudumuzla birlikte jargonumuzda değişiyordu.

32, üniversite, istanbul

Unknown dedi ki...

Annem ne derdi hatirlamiyorum dahi... ama genel olarak teyzelerim diger arkadaslarim ve buyuklerimiz pamuk, mucevher, pufpuf gibi isimler takmislardir... =).. ben su an kizim diyorum kendi basimayken... arada konusurum da... nasil erkekler konusursa iste oyle..=)).. regl oldugum donemler tam bir kabus.. regl oldum diyorum soranlara da...

Izmir 30, stk

Adsız dedi ki...

şu ağda konusundaki kodlamalara da kafam takılıyor. Ağda da karşılığı paket. gündelik yaşamında vajina..ben evim diyorum ona.

regl olarak kullanırım genelde. bir de muayyen günümdeyim diyeni de duydum.bu konuda şaka yapıyorsam ya da kodluyorsam içim kanıyor derim ya da kanalarım akıyor. Ama bu durumu gizlemiyorum kimseden erkek ya da dişi.bu benim doğal sürecim. o yüzden pek de umursamıyorum. 27,Ankara,üniversite

Adsız dedi ki...

Annem ben kucukken "kuku" ve "pipi" derdi ama belki de cocukluktan kalma oldugu icin bana buyuyunce "vajina" ve "penis" demem gerekirmis gibi geldi. bi zaman sonra "vajina"yi cok soguk bularak yine "kuku" demeye basladim. ama o da sanki hala cinsel icerikten uzak...

"regl" icin anneannem renkli derdi, annem regl der. bense ergenlikte kalabaliklar icinde anlasilmasin diye "hasta olma"yi kullanirdim. nadiren "adet/periyod donemindeyim" de derim. ama en cok "regliyim" diyorum, herkesin icinde. hatta disardayken kos koca cantayla ya da cantamin icinden gizli sakli ped cikartarak tuvalete gitme rituelinden de yoruldum ve sıkıldım. artik elimde pedimle rahat rahat gidiyorum tuvalete.

29, universite, istanbul

Adsız dedi ki...

bölge" demeyi tercih edenlerdenim...
Çünkü vücudumun gerçekten en özel bölgesi olduğunu düşünüyorum. Cinselliği yaşarken de, bir canlıyı dünyaya getirirken de, her ay yaşadığı dönemdeyken de ....
Regl ismi bana çok yavan geliyor. Ben de periyodum diyenlerdenim. Üstelik bu olağanüstü bulduğum olaya "hastalık" diyenlerden hiç hazetmiyorum...Bu bir özür bir hastalık değil ki!!! Vücudumuzun belki de en sağlıklı çalışan olayı...
Bu arada belki de kadınlar arasında en sıkı dayanışmanın bu periyodlarda olduğuna yüzde yüz eminim...Bir ortamda 10 kadından en az 7 si adet döneminde , ama bu büyük bir ustalıkla saklanabiliyor...neden saklıyorsak artık....:=)

Adsız dedi ki...

vajinaya özel bir isim verildigini duymadım ailemin kadınlarından. pek ağza alınmıyor ayıp bir küfür gibi.. zaten çoğunlukla erkekler tarafından küfür etmek için kullanılıyor ve cok kaba bir sekilde... bu nedenle uzun bir süre ben de telaffuz etmemeyi ögrendim, dolaylı yollan anlaşılmasını sağlamaya calıştım. şeyim, şey gibi belirsiz kelimeler kullanarak anlatmaya calıştım.. ama simdi vajina ya da genital bölge demeyi tercih ediyorum.. kuku kelimesi hoşuma gitmiyor, vajinayı saklamaya ya da kabul edilmez bir durumu,nesneyi kabul edilebilir hale getirme çabası gibi geliyor bana.yani özünde ayıp olan ama bir sekilde ifade edilmesi gerektiginde sevimli hale getirerek , sesi fazla yükseltmeden biraz utangac söylenmesi gereken bir organ oldugu takıntısını devam ettiriyor kuku kelimesi..
Adet kanamasına relg ya da mens diyorum. hasta oldum demiyorum. ama uzun bir süre "hastalandım" seklinde ifade ettim durumu, cünkü hastalanmak "kirlenmek"ten çok daha iyi bir durumdu benim için. annem kullanırdı bu kelimeyi "kirlendim" derdi. henüz ilk regl oldugum dönemlerde bu durumun kirliklik oldugunu düşünerek cok utanırdım kendimden. bir zaman sonra anneme kızarak büyük bir kararlılıkla bu kelimeyi kullanmamasını emrettim neredeyse.. o da kullanmıyor kirlendin mi diye sormuyor, ama hastalandıgımı düşünüyor..

Adsız dedi ki...

Ben direk erkeklerin kullandığı iki harfli kelimeyi kullanıyorum çoğu zaman.Hiç umurumda değil!elimden ya da ayağımdan ayrı kılan ne ki?Zaten önüme gelene"kıllarımı yoldurdum"demiyorum.bunu diyebildiğim insanlar beni tanıyordur.Dolayısıyla sadece işemek için kullnamadığımız da biliniyor.hatta günde kimbilir kaç cümlenin öznesi oluyor bu organımız en kaba hallerde.bu organa sahip olan ben mi utanmalıyım?"ay hali" "kirlenmek" "hastalanmak""mens olmak" hiçbir şekilde de ifade etmiyorum.çenemde çıkan kocaman bir sivilce ve asabiyetim zaten herşeyi anlatıyor.anlamayanlara da depresyondayım diyorum.İlla ki anlamayanlara mecburen "hastalandım"diyorum.Kocamla en çok kavga ettiğimiz dönem bu olduğu için en büyük bedduam da bunun üzerine"İnşallah sadece bir kere bunu yaşarsın vıdı vıdı vıdı...."(annem hep ayıp derdi,anlaşılan ters etki)

Adsız dedi ki...

regl olmak, renkli olmak, adet olmak, hasta olmak, sanırım en çok duyduklarım. annemden alışkanlık hasta olmak derdim.
halam renkli derdi.
şimdiyse regl oldum ya da eski alışkanlık hasta oldum diyorum.
vajina pek kullanılmıyor dr. dışında. ağdaya giderken paket, bikini ya da eti puf denildiğini duydum. ben ne diyorum pıti..ama kendi kendime. birde kızımın altını temizlerken. pıtisini pitisini diye seviyorum...sanırım en güzeli de bu.
32, üniversite

Adsız dedi ki...

annem "altin" diye hitap ederdi yani alt tarafın anlamında; orada bulunan tum delikleri icine alıyordu bu hitap yani kukunun ozel bir adı yoktu, teyzemler veya anneannemin de hic bahsettiklerini duymadım. uzun bir sure ben de altim dedim, oraya ozel bir isim koymak cok ayip ve utandirici geliyordu, bahsetmekten hep kaciyordum.. sonraları yavas yavas kuku ya alistim, sempatik, hatta komik buluyorum kukuyu... ama acikcasi anneme veya ailemden birine soylerken halen "altim" derim
regl i arkadaslarim arasında "kunfurmak" diye kodluyoruz, anlasilmadan rahat rahat soyleyebilelim diye.. ama genelde "hastalanmak" ilk aklıma gelen oluyor, cok agri cekitigim icin herhalde.. aslında sevmiyorum da ama regl denemeyen durumlarda en cabuk anlasilanı bu

Adsız dedi ki...

Kuytu,kuku,elmas..Annelerimizden gelen isimlendirme geleneğini sürdürerek bir kaç sene önce biz de en yakın arkadaşımla değişik isimler bulmuştuk.Benimki "dilber hatun", onunki "rüzgar sultan" dı.Sevgilimin de hoşuna gitmiş olmalı ki o gün bu gündür adı "dilber hatun" kaldı benimkinin.Argoya ise hiç bir zaman soğuk bakmadım ben.Tabii ki kalabalık yerlerde kullanmadım ama insan yatakta bile rahat olamayacaksa,dilediğince konuşamayacaksa,ateşlendiremeyecekse erkeğini sözcükleriyle,o zaman özgürlük sevişmenin neresinde..

Adsız dedi ki...

Ben "regl oldum" yerine "kırmızıyım" diyorum. Regl telaffuzu zor bir kelime ve bana hic bir sey cagristirmiyor...
"am" yerine de "içim" diyorum. Çünkü am bana kufurleri cagristiriyor.
Mesele bence kullandigimiz kelimelerden cok ne kadar kendimizle dolaysız iliski kurabildigimiz.
Sevgililerimi ateslendirmekten cok onların beni ateslemesine yardim etmeyi tercih ederim...bu da ancak kendime utanmadan dokunarak kendimi kesfederek oluyor... kendimle arama baska bir dilin, ayıpların gunahların girmesine izin vermemeyi ogrenmek baya bir yılımı aldı... çünkü ailem cok egitimli oldugu halde bana hic bir sey anlatmadı, sanki agacta yetistik!!!

Adsız dedi ki...

Yorumlari okuyunca kullandigimiz tibbi sozcuklerde biraz kavram karmasasi oldugunu gordum. Vagina ağda yapılan dış bölge degil, o bolgenin asil adi vulvadir(eger tıbbi terim kullanılmak istenirse). Vagina, vulva ve rahimi baglayan bölgedir. Boru gibi bir bosluk. Rahim de bebegin asil buyudugu bolge, ve kanamanin asil kaynaklandigi yerdir.

Bir arkadasimin ailesinin kokeni bati trakyaliydi. Onlar ailece cinsel bolgeye pindo derlerdi. Bir sure biz bu ismi aramizda sifre olarak kullandik. Tam olarak neresini kasdettiklerini hatirlayamiyorum ama kullanirdik...Kanama donemine ise birsey saklarmis gibi regl demekten bikmis birisi olarak artik adet donemi demekteyim. Adet bence "kanama adettendir" der gibi dogruya yakin bir tanimlama getiriyor bence. Anneannem kirlenmek derdi. Bu da dogru aslinda cunku o dönem epeyce kirli bir donem fakat bunu kullanmayi sevmiyorum cunku ruhen kirlenmeyi de cagristiriyor sanki. Evet psikolojik degisimler de var fakat bu, isin bir geregi, bir sonucu, olmazsa olmazi...
Ne kanama oldugumu saklamayi, ne de o donemde pedimi saklamayi uygun gormuyorum. Cok teshir etmemekle birlikte bence dogal fizyolojik bir surec oldugu icin olmasi gerektigi gibi dogal davraniyorum. Bu konuda fazla dusunmeyi birakarak akisina birakmak bence en iyisi...
Ayrica gecenlerde bu rahat fakat olculu davranislarim karsisinda daha tutucu dusunce yapisina sahip arkadaslarimin bazisindan "bizi de alistirdin artik yadirgamiyorum" gibi olumlu tepkiler aldim... Tavsiye ederim...
Duzenli ve az sorunlu adet donemleri dilegiyle:)

Adsız dedi ki...

Benim annem "tutu" derdi, sessiz söylerdi bunu ve "şeyimizle" ilgili konular gizli gizli konuşulurdu. Sinir olurdum ben buna halen de olurum,ne o öyle sanki suç işlemişiz gibi,kaldı ki annem tahsilli ve kendi parasını kazanan gayet modern giyinen,kadın kollarına ve sosyal gruplara üye bir sosyalisttir. sonra " ne yapsın o da öyle görmüş" derdim hep.

Bir de yengemler ve ailemizin arnavut kökenli üyeleri "pupu" der.Bazı arkadaşlarımın "kuşum,kuşusum" dediğini biliyorum veya "pıtış"

Bende küçükken "tutu" derdim ve hatta ilkokulda "bebek annenin karnından çıkar" savına karşı "hayııır annenin tutusundan çıkar" dediğim için okul aile birliği çocuklarının ahlakını bozuyorum gerekçesiyle seferber olmuş ve sopayıda yememe neden olmuştu.

Çoğunlukla kuku derim bizim kızlarla konuşurken ama babannemden duyduğum birşey vardı bende onun anlamını şeyime yükledim ve eşimle konuşurken onun adı artık "kukumav"veya "kukumav kuşu":)

Regl konusuna gelince regl kibar söyleme tarzı gibi geliyor insana ama ben "ay hali" demeyi tercih ediyorum, nitekim ayla da ilgili bir olay. Birçoğumuz hatırlar" İstanbul kan ağlıyor" veya "Kanlıcadan dayım geldi" şifrelerini sanırım:)

Adsız dedi ki...

Vajina vajinadır, regli de regli...

Adsız dedi ki...

italyanlar şöle diyor: komünist haftadayım:)
adet oldum diyorum, bazen hasta diyorum annem öyle der ama hoşuma gitmiyor. doktorla konuşurken hem adet hem mensturasyon diyorum. öff.. ne karışık bir terminolojisi varmış.
kutu derdik eskiden. kukuyu lemanda okurdum. ağdacılar "paket olcak mı" diyorlar? am da diyorum arada.

redfemina dedi ki...

babaannem kuku derdi küçükken, büyüdükçe ağzına almaz oldu. Annem ise hiç bir şey demezdi, sanki ağza alınmayacak bir "şey"di onun için. Ben büyüdükçe, zorunda kalınca bir kaç defa vajina dediğine tanık oldum annemin. Ancak çok sonra, evlendikten sonra eşimin annesi ve arkadaşlarından duydum "am" denildiğini. O zamana kadar sadece bir küfürdü benim için. Lakin bunu kadınların ağzından duyunca, hiç de küfür gibi gelmedi. Gayet doğal ve gayet sahiplenilmiş bir organın adıydı. Bundan sonra ben de am demeye başladım.

Regl konusu ayrı bir hadise, ben de sürekli olduğu için adet demeyi tercih edenlerdenim. Lakin daha benimseyebileceğim bir kelime aramaktayım da :)

Aysun dedi ki...

Erzurum ve yöresinde kadınının cinsel organının kafiyeli isimleri vardır

Pıttık Tıttık Dıllık bu genelde halk dilinde kullanılır